Historia piernika - Long Story Short
Różnią się między sobą wyglądem, kształtem, grubością, smakiem czy dodatkami,
zawsze jednak uwodzą korzennym zapachem przypraw,
przywołującym atmosferę Świąt Bożego
Narodzenia. Pierniki były niegdyś uważane za symbol dobrobytu
i bogactwa dostępny jedynie dla najbogatszych miast
hanzeatyckich.
Skąd pochodzą pierniki?
Niestety nie pochodzą one z Polski. Tak naprawdę
pochodzą z okolic dzisiejszej Holandii. Są
oczywiście niezwykle popularne w Niemczech zwłaszcza wNorymberdze czy Akwizgranie, ale także Francuzi posiadają swoje pain d'épices, w Szwajcarii królują lukrowane pierniczki z
Bazylei, w krajach północycieniutkie piernikowe ciasteczka.
Skąd wzięła się nazwa "piernik"?
Polska nazwa piernik pochodzi od starodawnego słowa pierny
(czyli pieprzny) i odnosiła się do intensywnych przypraw korzennych dodawanych do piernika. Najstarszy
zachowany polski przepis na wypiek piernika pochodzi z 1725 roku i znajduje się w ówczesnym poradniku medycznym.
Jest to związane z tym, że ciasto było niegdyś
lekarstwem, które zalecano w razie niestrawności oraz w czasie
przeziębienia.
Pierniki, dzięki swemu niepowtarzalnemu aromatowi zyskały niezwykłą
popularność i są bardzo chętnie wypiekane w wielu domach. Przepisów na
pierniki jest mnóstwo można więc tworzyć je na wiele sposobów, jednak charakterystyczna korzenność znajduje się niemal w każdym z nich.
Jak powstał pierwszy piernik?
Jak wiele potraw, także piernik doczekał się kilku legend na temat swojego powstania. Jedna z wersji głosi, że wymyślił go przez przypadek pewien czeladnik, który w wyniku pomyłki dodał do ciasta korzenne przyprawy. Efekt tak przypadł mu do gustu, że postanowił nowy produkt niezwłocznie wprowadzić do swej cukierni. Wyjątkowy smak podbił serca jego klientów, a piernik na stałe wpisał się w kulinarne menu miłośników słodyczy.
W Polsce piernik początkowo znany był pod nazwą miodownik, a było to ciasto chlebowe na bazie mąki i miodu, którego początki wypiekania są datowane na XIII lub XIV wiek. Jego cechą charakterystyczną było to, że dojrzewało przez lata w piwnicach. Miodownik przyrządzano w dniu narodzin córki, a pieczono dopiero w dniu jej zamążpójścia.
Jak wyglądają dziś?
Pierniki występują zwykle w formie mniejszych i większych ciastek, często polewanych po wierzchu czekoladą a w środku przekładanych marmoladą, masą orzechową lub marcepanem. Wypieka się również większe bloki piernika, zwykle przekładane warstwami marmolad. Po wymieszaniu ciasta należy zostawić je w chłodnym miejscu, aby sfermentowało. W produkcji przemysłowej leżakowanie ciasta może trwać kilka tygodni, a ciasto na domowe piernik wigilijne zaleca się zarabiać miesiąc wcześniej.
Tradycja ich wypieku przetrwała w Bremie, Monachium, Norymberdze, Amsterdamie, Liège, Ostendzie i Kłajpedzie, a z polskich miast w Gdańsku, Toruniu (toruńskie pierniki) i Szczecinie (pierniki szczecińskie). W Toruniu wypiekano już w XVII wieku słynne katarzynki, jakościowo porównywane ze znanymi w całej Europie piernikami norymberskimi. W niemieckim Szczecinie pieczono Stettiner Peperkoken, w niemieckiej Nysie wytwarzano Neisser Konfekt. W Czechach miastem piernika są Pardubice, koło których znajduje się muzeum Chatka z piernika w Rábach.